Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, τόσο στις νομικές της διαμάχες, όσο και σε δημοσιεύσεις και εξώδικες δηλώσεις προς τρίτους, αναφέρει ότι δεν έχει προβεί στις αναγκαίες από το νόμο δημοσιεύσεις, επειδή θεώρησε πως της έδινε το δικαίωμα αυτό ο νόμος 5261/1931.Το ίδιο ανέφερε και στην τελευταία ανακοίνωση που έβγαλε για το θέμα της Τράπεζας Ανατολής, στις 21 Σεπτεμβρίου 2011.
Ο ΝΟΜΟΣ 2190/1920
Για να γίνει πιο κατανοητό, η λειτουργία των Ανωνύμων Εταιρειών ρυθμίζεται από ένα νομικό πλαίσιο που ονομάζεται νόμος “Περί Ανωνύμων Εταιρειών” και έχει την κωδικοποίηση 2190/1920. Ο συγκεκριμένος νόμος είναι το αλφαβητάρι για τις υποχρεώσεις των εταιρειών στην Ελλάδα, ισχύει από το 1920 και έχει τροποποιηθεί αμέτρητες φορές τα τελευταία 93 χρόνια.Ο νόμος 2190/1920 ανάμεσα στις πολλές διατάξεις του, περιγράφει τους ακριβείς τρόπους, με τους οποίους πρέπει να γίνονται οι συγχωνεύσεις, οι εκκαθαρίσεις και οι διαλύσεις των ανώνυμων εταιρειών, έτσι ώστε να μην γίνονται λαθροχειρίες και να μην πέφτουν οι επενδυτές-μέτοχοι θύματα διαφόρων απατεώνων.
Βασικό τμήμα της νομοθεσίας είναι οι δημοσιεύσεις. Όταν κάτι παρουσιάζεται δημόσια, τότε οι πιθανότητες απάτης μειώνονται, αφού οι ενδιαφερόμενοι λαμβάνουν γνώση. Βέβαια, αυτό δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις, μια και στο πέρασμα του χρόνου ανακαλύφθηκε η “δημιουργική λογιστική”, κάτι όμως που ήταν στα σπάργανα τη δεκαετία του 1930, τότε που η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος αγόρασε την Τράπεζα της Ανατολής.
ΟΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΝΟΜΟ
Παράδειγμα δημοσίευσης Ισολογισμού Εκκαθάρισης της Τράπεζας Βιομηχανίας ΑΕ της 3ης Μαΐου 1933 στο Φύλλο Ανωνύμων Εταιρειών της 17ης Μαΐου 1933. Τον ισολογισμό αυτόν υπογράφουν οι εκκαθαριστές
- α) κάθε 6 μήνεςθα έπρεπε να δημοσιεύεται η κατάσταση της εκκαθάρισηςσε μία Ελληνική και μία Αιγυπτιακή εφημερίδα, σύμφωνα με τη σύμβαση συγχώνευσης (άρθρο VI, εδάφιο “στ. Λήξις της ειδικής εκκαθαρίσεως”).
- β) στην αρχή της εκκαθάρισης θα έπρεπε να είχε πραγματοποιηθεί η απογραφήτης περιουσίας της τράπεζας και να υποβληθεί στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας (άρθρο 49 του νόμου 2190/1920, όπως ίσχυε το 1932).
- γ) στο τέλος της εκκαθάρισης θα έπρεπε να συνταχθεί ο τελικός ισολογισμός της εκκαθάρισηςκαι να υποβληθεί και αυτός στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας από τους εκκαθαριστές (άρθρο 49 του νόμου 2190/1920, όπως ίσχυε το 1932).
- δ) ο ισολογισμός της εκκαθάρισης θα έπρεπε να δημοσιευτεί και στο Φύλλο Ανωνύμων Εταιρειώντης Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (σύμφωνα με διάταγμα “Περί Δελτίου Ανωνύμων Εταιρειών” του 1930).
Ο ΝΟΜΟΣ 5261/1931
Η κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου, στη διάρκεια της κρίσης που ξεκίνησε στις αρχές του 1930, προσπάθησε να διευκολύνει τις συγχωνεύσεις των εταιρειών, αφού θεωρήθηκε ότι με αυτό τον τρόπο θα προέκυπταν μεγαλύτερες εταιρείες, που θα ήταν πιο ανθεκτικές στην κρίση. Για αυτό το λόγο, δημιούργησε το νόμο 5261/1931 “Περί συγχωνεύσεως ανωνύμων εταιρειών”, για να κάνει την όλη διαδικασία ευκολότερη και να παράσχει ελαφρύνσεις στην φορολόγηση και στα τέλη.Επειδή ο νόμος αυτός είναι ιδιαίτερα σημαντικός και αποτελεί το μεγαλύτερο επιχείρημα της Εθνικής Τράπεζας για τις παρατυπίες στις οποίες υπέπεσε, τον παραθέτουμε αυτούσιο:
Νόμος 5261 (ΦΕΚ Α’ 267/11/08/1931):Περί συγχωνεύσεως ανωνύμων εταιρειών. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Εχοντας υπ΄όψει το άρθρον 75 του Συντάγματος εκδίδομεν τον επόμενον Νόμον, ψηφισθέντα υπό της Βουλής και της Γερουσίας.![Νόμος 5261/1931- Περί Συγχωνεύσεως Ανωνύμων Εταιρειών]( "Νόμος 5261/1931- Περί Συγχωνεύσεως Ανωνύμων Εταιρειών")
Ο παρών Νόμος ψηφισθείς υπό της Βουλής και της Γερουσίας και παρ΄ Ημών σήμερον εκδοθείς δημοσιευθήτω δια της Εφημερίδος της Κυβερνήσεως και εκτελεσθήτω ως νόμος του Κράτους.
Εν Δεκελεία τη 2 Αυγούστου 1931 Ο Πρόεδρος τη Δημοκρατίας
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΖΑΙΜΗΣ
Νόμος 5261/1931- Περί Συγχωνεύσεως Ανωνύμων Εταιρειών
- 1) Προκειμένου περί συγχωνεύσεωςΑνωνύμων Εταιρειών είτε δια συστάσεως νέας Ανωνύμου
Εταιρείας είτε δια συγχωνεύσεως μιας ή πλειόνων υπό άλλης είτε δι΄εξαγοράς μιας ή πλειόνων υπό άλλης δεν εφαρμόζονται επί των συγχωνευομένων Εταιρειών αι περί εκκαθαρίσεως και διαλύσεως ισχύουσαι διατάξεις.Προς τούτο αρκούσι αι σύμφωνοι αποφάσειςτων γενικών συνελεύσεων των ενδιαφερομένων Εταιρειών λαμβανόμεναι κατά τας διατάξεις των άρθρων 29 παρ. 3 και 31 παρ. 2 του νόμου 2190 “περί Ανωνύμων Εταιρειών”. - 2) Επί εισφοράς εταιρικής περιουσίας εν τω συνόλω αυτής (ενεργητικόν και παθητικόν) λόγω συγχωνεύσεως δύναται ο Υπουργός της Εθνικής Οικονομίας, οσάκις πρόκειται περί συγχωνεύσεως μεγάλων επιχειρήσεων, να επιτρέψη την μη εφαρμογήν των περί εκτιμήσεως αυτής διατάξεων των άρθρων 9 και 10 του νόμου 2190 “περί Ανωνύμων Εταιρειών”.
- 1. Αι κατά το προηγούμενον άρθρον αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων περί συγχωνεύσεως, εγκρινόμεναι υπό του Υπουργού της Εθνικής Οικονομίας, δημοσιεύονται μετά της οικείας συμβάσεως δια του δελτίου Ανωνύμων Εταιρειών.
- 2. Από της δημοσιεύσεως των εν λόγω αποφάσεων η Εταιρεία εις ην υπήχθη ετέρα τοιαύτη υποκαθίσταται αυτοδικαίως και άνευ οιασδήποτε άλλης διατυπώσεως, εις άπαντα εν γένει τα δικαιώματα και τας υποχρεώσεις της συγχωνευθείσης Εταιρείας, της τοιαύτης μεταβιβάσεως εξομοιουμένης προς την καθολικήν διαδοχήν.
- 3. Αι εκκρεμείς δίκαι συνεχίζονται υπό της διαδόχου Εταιρείας άνευ ουδεμίας υπό ταύτης ειδικωτέρας διά την συνέχισιν διατυπώσεως, μή επερχομένης εντεύθεν βιαίας διακοπής της δίκης και συνεπώς μή απαιτουμένης δηλώσεως περί επαναλήψεως αυτών.
- α) ότι η συνεπεία τοιαύτης συγχωνεύσεως ή εξαγοράς μεταβίβασις περιουσιακών στοιχείων και εν γένει εμπραγμάτου δικαιώματος, απαιτήσεως και υποχρεώσεως, ως και η περί τούτων σύμβασις, απαλλάσσεται εν όλω ή εν μέρει των κατά τας κειμένας διατάξεις επιβαλλομένων φορολογιών, τελών χαρτοσήμου ή άλλων τελών.
- β) ότι η κατά τα ανωτέρω συγχώνευσις ή η υπαγωγή απαλλάσσεται εν όλω ή εν μέρει των οιωνδήποτε κατά τας κειμένας διατάξεις φορολογιών, και
- γ) ότι αι περί συγχωνεύσεως αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων ως και αι δημοσιεύσεις αυτών και των συμβάσεων εν τω οικείω δελτίω απαλλάσσονται εν όλω ή εν μέρει των κατά τας κειμένας διατάξεις επιβαλλομένων τελών φόρων ή χαρτοσήμων.
Αρθρο 1
Αρθρο 2
Αρθρο 3
Δια Διατάγματος, προτάσει του Υπουργικού Συμβουλίου εφάπαξ εκδιδομένου, δύναται να ορισθήΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΖΑΙΜΗΣ
Η ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΑΡΑΒΙΑΖΕΙ ΤΟ ΝΟΜΟ 5261/1931
Η Εθνική Τράπεζα συνεχίζει να ισχυρίζεται ότι ολοκλήρωσε την εκκαθάριση της Τράπεζας Ανατολής στο τέλος του 1936. Στην προσπάθεια της να δικαιολογήσει το γεγονός ότι δεν έχει προβεί στις αναγκαίες δημοσιεύσεις που αναφέρονται παραπάνω, προτάσσει το νόμο 5261/1931 και ειδικά το άρθρο 1, επιμένοντας ότι οι δημοσιεύσεις αυτές δεν έγιναν γιατί δεν υπήρχε υποχρέωση να γίνουν. Το πρώτο τμήμα του άρθρου 1, όπως επισημαίνει η Εθνική Τράπεζα, αναφέρει:- “Προκειμένου περί συγχωνεύσεως Ανωνύμων Εταιρειών είτε δια συστάσεως νέας Ανωνύμου Εταιρείας είτε δια συγχωνεύσεως μιας ή πλειόνων υπό άλλης είτε δι΄εξαγοράς μιας ή πλειόνων υπό άλλης δεν εφαρμόζονταιεπί των συγχωνευομένων Εταιρειών αι περί εκκαθαρίσεως και διαλύσεως ισχύουσαι διατάξεις”.
- “Προς τούτο αρκούσι αι σύμφωνοι αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων των ενδιαφερομένων Εταιρειών λαμβανόμεναι κατά τας διατάξεις των άρθρων 29 παρ. 3 και 31 παρ. 2του νόμου 2190 “περί Ανωνύμων Εταιρειών”.
- “3. Εξαιρετικώς, προκειμένου περί αποφάσεων, αφορωσών εις μεταβολήν της εθνικότητος της εταιρείας, εις μεταβολής του αντικειμένου της επιχειρήσεως αυτής, εις επαύξησιν των υποχρεώσεων των μετόχων, εις αύξησιν του εταιρικού κεφαλαίου μη προβλεπόμενην υπό του καταστατικού συμφώνως προς το άρθρον 13, εις μείωσιν του εταιρικού κεφαλαίου, εις έκδοσιν δανείου δι’ ομολογιών, εις μεταβολήν του τρόπου της διαθέσεως των κερδών, εις συγχώνευσιν, παράτασιν της διαρκείας ή διάλυσιν της εταιρείας, η συνέλευσις ευρίσκεται εν απαρτία και συνεδριάζει εγκύρως επί των θεμάτων της ημερησίας διατάξως, όταν παρίστανται ή αντιπροσωπεύωνται κατ’ αυτήν μέτοχοι εκπροσωπούντες τα 2/3 του καταβεβλημένου εταιρικού κεφαλαίου“.
Συνεπώς, ακόμη και να ήθελε η γενική συνέλευση της Τράπεζας Ανατολής να αποφασίσει την ισχύ του άρθρου 1 του ν. 5261, δεν είχε την απαραίτητη απαρτία για να το πράξει.
Απόσπασμα από το βιβλίο Νομοθεσία Ανωνύμων Εταιρειών, που επιμελήθηκε ο Γεώργιος Χ. Αναγνωστόπουλος, διευθυντής του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, εκδόσεως του 1937.
Σελίδα 227
Σελίδα 228
Σελίδα 229
Σελίδα 230
- α) την εισηγητική έκθεση στη Βουλή,
- β)το σχέδιο νόμου “περί συγχωνεύσεως ανωνύμων τραπεζιτικών ή βιομηχανικών ή εμπορικών ή ναυτικών εταιρειών”,
- γ) τα πρακτικά της Βουλής (συνεδρίαση της 3ης Ιουλίου 1931) και
- δ) το κείμενο του νόμου 5261/1931 “περί συγχωνεύσεως ανωνύμων εταιρειών.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Είναι δυστυχές και εντελώς λανθασμένο να υποστηρίζει η νομική ομάδα της Εθνικής Τράπεζας ότι η αποδοχή της συγχώνευσης από τη γενική συνέλευση της Τράπεζας Ανατολής και από τη γενική συνέλευση της Εθνικής Τράπεζας, ισοδυναμεί με την πλειοψηφία που ορίζει ο ν. 5261/1931 για την εφαρμογή του.Οι μόνες αναφορές για το νόμο αυτό στη σύμβαση συγχώνευσης των δύο τραπεζών γίνονται για τα άρθρα 2 και 3 του νόμου (φορολογικές και άλλες ατέλειες) και όχι φυσικά για το άρθρο 1, το οποίο απαιτεί την υπερψήφιση της αποδοχής του. Μάλιστα, ακόμη και για τις φορολογικές ατέλειες, υπάρχει τροποποίηση του ν. 5261/1931, ελάχιστες ημέρες μετά τη δημοσίευση του.
Για να γίνει ακόμη πιο ξεκάθαρο, δεν υπάρχει κανένα σημείο στα πρακτικά της γενικής συνέλευσης της Τράπεζας Ανατολής, όπως δημοσιεύονται στο ΦΕΚ 310/21.12.1932, που να τίθεται το ερώτημα και να αποφασίζεται η εφαρμογή του άρθρου 1 του ν. 5261/1931.
Επίσης, αν εξετάσουμε την επόμενη κωδικοποίηση του νόμου 2190/1920, θα δούμε το άρθρο 68, το οποίο είναι η προσθήκη του ν. 5261/1931 και που φυσικά δεν εξαφάνισε από την κωδικοποίηση τα άρθρα περί εκκαθάρισης και διάλυσης.
Πρέπει να επιστήσουμε την προσοχή μας στο Διάταγμα “Περί Δελτίου Ανωνύμων Εταιρειών” που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 22/22.1.1930 και ειδικά στο άρθρο 4, παράγραφος 3:
- “Οι εκκαθαριστές Ελληνικής ανωνύμου εταιρείας υποχρεούνται όπως μεριμνώσι δια την δημοσίευσιν δια του Δελτίου Ανωνύμων Εταιρειών των συντασσομένων υπ’ αυτών ισολογισμών εκκαθαρίσεως, συμφώνως προς το άρθρον 49 του νόμου 2190 περί Ανωνύμων Εταιρειών”.
Διάταγμα “Περί Ανωνύμων Εταιρειών του 1930 που στο άρθρο 4, παράγραφος 3, κάνει υποχρεωτική τη δημοσίευση των ισολογισμών εκκαθαρίσεως στο Δελτίο Ανωνύμων Εταιρειών
Το πρακτικό της 189ης συνεδρίασης των ειδικών εκκαθαριστών της Τράπεζας Ανατολής, κατά την οποία απομακρύνθηκαν αυθαίρετα από τον αντιπρόσωπο της Εθνικής Τράπεζας.
- “ο αντιπρόσωπος της Εθνικής Τραπέζης γνωρίζει εις τους ειδικούς εκκαθαριστάς ότι η αποστολή αυτών έληξε, τερματισθέντος του προσδιορισμού των τιμών ρευστοποιήσεως άπαντος του απομείνοντος Ενεργητικού της Τραπέζης της Ανατολής”.
Ο ρόλος των ειδικών εκκαθαριστών της Τράπεζας Ανατολής δεν ήταν μόνο αυτός του απλού εκκαθαριστή, αλλά και του αντιπροσώπου των κομιστών των μετοχών της Τράπεζας Ανατολής και της Γενικής Συνέλευσης της Τράπεζας Ανατολής της 1ης Αυγούστου 1932.
Αν εξετάσουμε το άρθρο VI της σύμβασης συγχώνευσης, θα δούμε ότι οι ειδικοί εκκαθαριστές λειτουργούν ξεκάθαρα:
- “…ως αντιπρόσωποι του συνόλου των κομιστών μετοχών της Τραπέζης της Ανατολής αφ’ ενός και αφετέρου δυνάμει της παρεχόμενης αυτοίς, δια της παρούσης εξουσιοδοτήσεως παρά του δια την Τράπεζαν της Ανατολής παρισταμένου ώδε Ιωάννου Αθ. Αθανασάκη δεόντως εντεταλμένου παρά της Γενικής Συνελεύσεως των μετόχων της Τραπέζης της Ανατολής της 1ης Αυγούστου και προς εκτέλεσιν της παρούσης συμβάσεως…”.
Μέχρι αυτή τη στιγμή όμως δεν έχει εμφανιστεί από οποιονδήποτε κάποιο έγγραφο εκ μέρους των εκκαθαριστών ότι έχουν ολοκληρώσει το έργο που τους έχει αναθέσει η συγκεκριμένη γενική συνέλευση της Τράπεζας της Ανατολής ή έστω η ακύρωση της εξουσιοδότησης του κ. Αθανασάκη.
Επομένως, η τελική κατάσταση εκκαθαρίσεως της Τράπεζας της Ανατολής της 28-12-1936 είναι ένα εσωτερικό έγγραφο της Εθνικής Τράπεζας, χωρίς κάποια νομική ισχύ, που αποδεικνύει τη μονομερή λήξη της εκκαθάρισης από την Εθνική Τράπεζα. Σε σύγκριση με άλλους ισολογισμούς εκκαθαρίσεων εκείνης της εποχής, που κατά περίεργο τρόπο δημοσιεύτηκαν στο Δελτίο Ανωνύμων Εταιρειών, ενώ ο ν 5261/1931 βρισκόταν ακόμη σε ισχύ, ο ανέκδοτος ισολογισμός που προσκόμισε η Εθνική Τράπεζα έχει μόνο μια υπογραφή, του Διοικητή της Εθνικής Τράπεζας κ. Δροσόπουλου.
Το έγγραφο που εμφάνισε η Εθνική Τράπεζα, χωρίς να το έχει δημοσιεύσει σε κάποια Ελληνική εφημερίδα, και
χωρίς να το υπογράφουν οι ειδικοί εκκαθαριστές της Τράπεζας Ανατολής.
Αυτό το αυτοσχέδιο έγγραφο, το ονομάζει η νομική ομάδα της Εθνικής Τράπεζας
“Τελική Κατάστασις της Εκκαθαρίσεως της Τράπεζας της Ανατολής τη 28 Δεκεμβρίου 1936”.
“Τελική Κατάστασις της Εκκαθαρίσεως της Τράπεζας της Ανατολής τη 28 Δεκεμβρίου 1936”.
Για το λόγο αυτό ζητάμε, έστω και αυτή την ύστατη στιγμή, να προχωρήσει η Εθνική Τράπεζα στις απαραίτητες από το νόμο δημοσιεύσεις και ειδικά στις δημοσιεύσεις στα Φύλλα Ανωνύμων Εταιρειών της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως.
http://banquedorient.org/web/?p=2553
Πηγή