Δεν έπαιρνε συνεντεύξεις με κριτήριο το πόσο θαύμαζε κάποιον, αλλά με κριτήριο το πόσο γύρευε να τον εκθέσει στα μάτια του κόσμου, του λαού, για όλα αυτά τα λάθη που διαπίστωνε η ίδια στη δράση του.
Θα πήγαινα να τη βρω στη Φλωρεντία, οπουδήποτε.
Και θα τη ρώταγα για όλα: για το πώς κατάφερε να τα βάλει με τόσα κιλά εξουσίας και, παράλληλα, να ερωτευτεί τόσο πιστά έναν άντρα.
Αρκεί να ζούσε.
Μιλώ για την Ιταλίδα ανταποκρίτρια-δημοσιογράφο-συγγραφέα Οριάνα Φαλάτσι, της οποίας συνεντεύξεις και κείμενα μελετώ τον τελευταίο καιρό.
Οι Έλληνες τη μάθαμε ως ερωμένη του σπουδαίου Αλέκου Παναγούλη, όμως η Οριάνα γύρισε όλο τον κόσμο, για να δώσει ένα αλλιώτικο νόημα στη δημοσιογραφία...
Πήρε συνεντεύξεις πρωτοπόρες, δυναμικές, στα όρια του θράσους και του κινδύνου πολλές φορές.
Ο Χένρι Κίσινγκερ, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο Αραφάτ και ο Χουσεΐν της Ιορδανίας είναι λίγοι μόνο από όλους αυτούς τους πολιτικούς άντρες που στάθηκαν έκπληκτοι απέναντί της.
Δεν έπαιρνε συνεντεύξεις με κριτήριο το πόσο θαύμαζε κάποιον, αλλά με κριτήριο το πόσο γύρευε να τον εκθέσει στα μάτια του κόσμου, του λαού, για όλα αυτά τα λάθη που διαπίστωνε η ίδια στη δράση του.
Τις μετέδιδε λογοτεχνικά, αντικειμενικά και σαν ιστορίες: όχι επικεντρωμένες στο πρόσωπο του εκάστοτε συνεντευξιαζόμενου, αλλά στο φως που έριχνε πάνω του η εκάστοτε εποχή στην οποία δρούσε.
(Αναρωτιέμαι αν, στις μέρες μας, χωρά πουθενά και αν είναι εφικτή μια δημοσιογραφία τέτοιου είδους.)
Η Φαλάτσι πέθανε από καρκίνο του στήθους και όχι με ιδιαίτερο πλήθος κόσμου γύρω της να της σταθεί.
Έχασε τον άνθρωπό της (τον Παναγούλη) και αναγκάστηκε να τερματίσει την εγκυμοσύνη της για τον αυτό λόγο.
Δεν θεωρήθηκε ιδιαίτερα όμορφη, δεν προβλήθηκε ποτέ ως γυναικείο πρότυπο, δεν έγινε ποτέ τόσο φίρμα όσο θα της άξιζε.
Στο πέρας της ζωής της, βέβαια, διολίσθησε στην υπερβολή, στη μισαλλοδοξία, ενδεχομένως, και στον κοινωνικό απομονωτισμό.
Η ιστορία, όμως, την έχει συγχωρέσει και της έχει απονείμει τα δικά της βραβεία.
Γιατί, χρόνια μετά, οι συνεντεύξεις της και η λογοτεχνία της διαβάζονται σε όλον τον κόσμο και εμπνέουν. Γιατί, όσο κι αν τα media προτιμούν τη Ρίτα Γέιγουορθ και τη Μέριλιν Μονρόε για γυναικεία ινδάλματα, η Φαλάτσι συνεχίζει να διδάσκει και μετά τον θάνατό της, συνεχίζει να δημιουργεί συνεχιστές μέσα από το ίδιο το έργο της.
Για εμένα, ας πούμε, υπήρξε οδηγός: όταν είχα ανακαλύψει σπίτι μικρή μερικά έργα της, είχα πει πως θέλω να της μοιάσω. Τη ζήλεψα! Ανεξάρτητη, δυναμική, εχθρός των κανόνων και της υπακοής σε αυτούς, υπήρξε μια γυναίκα που πόθησαν και φοβήθηκαν πολύ…
Δεν μπορώ, αυτή τη στιγμή, να σκεφτώ κάτι πιο γοητευτικό από τον ως άνω συνδυασμό. Παραθέτω μια σπουδαία φράση της περί του επαγγέλματος που έβλεπε-και ορθά- ως λειτούργημα:
«Η ιστορία του σήμερα γράφεται ακριβώς την ίδια ακριβώς στιγμή που πραγματώνεται. Γι’ αυτό ακριβώς αγαπώ τη δημοσιογραφία. Και γι’ αυτό φοβάμαι τη δημοσιογραφία. Ποιο άλλο επάγγελμα σού επιτρέπει να γράφεις την ιστορία και να είσαι ταυτόχρονα και αυτόπτης μάρτυράς της;
Η δημοσιογραφία είναι εκπληκτικό και τρομακτικό προνόμιο.»
Την άνοιξη του 2011, ένας άνθρωπος που αγαπώ πολύ έψαξε και βρήκε μια σπάνια έκδοση ορισμένων από τις πιο καυτές της συνεντεύξεις μεταφρασμένη στα ελληνικά και μού την έκανε δώρο, με μια υπέροχη αφιέρωση που με δεσμεύει να προσπαθήσω να μοιάσω και-γιατί όχι;- να ξεπεράσω την Οριάνα.
Θέλει δρόμο, πίστη και αγώνα.
Οι εποχές θα είναι πάντα δύσκολες και η Ελλάδα-εν ευρεία εννοία- πάντα αφιλόξενη στο ποιοτικά καινοτόμο.
Είμαστε εμείς που αλλάζουμε τα πράγματα, όχι συζητώντας πλέον, όχι αναλύοντας άλλο, αλλά, επιτέλους αντιδρώντας.
Όπως έλεγε και η Ιταλιάνα μου «τη σιωπή εκείνου που δεν αντιδρά, και μάλιστα χειροκροτάει, τη βλέπω πάντα σαν τον αληθινό θάνατο του ατόμου, είτε πρόκειται για γυναίκα, είτε για άντρα».
Πηγή